Select Page

دنیای بانک: گزارش جدید مجمع جهانی اقتصاد درباره تنزل ۲ پله‌ای شاخص رقابت‌پذیری اقتصاد ایران در بین ۱۳۸ کشور آنهم پس از ۳ سال فعالیت دولت یازدهم جای سوال دارد و مبهم‌تر اینکه دستکم هیچ‌کدام از مقامات اقتصادی دولت درباره این گزارش مهم اظهارنظر نکرده‌اند.

 

به گزارش پایگاه خبری دنیای بانک، راستی چرا ایران باید در بین ۱۳۸ کشور دنیا در رتبه ۷۴ از حیث شاخص رقابت‌پذیری قرار گیرد و این همه قانون تسهیل‌کننده رقابت و وعده‌های بسیار برای انحصارزدایی از اقتصاد کشور، افزایش بهره‌وری، حرکت بر مبنای اقتصاد دانایی، ثبات در اقتصاد کلان و … و البته سازمان‌ها و نهادهای مسئول چرا بازهم شاهد بدتر شدن وضعیت اقتصاد کشورمان از حیث رقابت و شفافیت هستیم؟

 

مجمع جهانی اقتصاد هر سال، کشورهای مختلف جهان را در ۱۲ شاخص «ارکان رقابت‌پذیری» اعم از «نهادها»، «زیرساخت‌ها»، «ثبات در اقتصاد کلان»، «بهداشت و آموزش ابتدایی یا اولیه»، «آموزش عالی و حرفه‌ای»، «کارآیی بازار کالا»، «کارآیی بازار نیروی کار»، «پیشرفته بودن بازار مالی»، «آمادگی تکنولوژیک»، «اندازه بازار»، «پیشرفته بودن بنگاه‌های تجاری» و «نوآوری» رتبه‌بندی می‌کند. در گزارش جدید این نهاد بین‌المللی کشورهای سوئیس، سنگاپور، آمریکا، هلند، آلمان، سوئد، انگلستان، ژاپن، هنگ‌کنگ و فنلاند به ترتیب در رتبهٔ اول تا دهم شاخص رقابت‌پذیری قرار گرفته‌اند. اما نکته قابل تامل اینکه در در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا که ایران هم جزو آن محسوب می‌شود، کشورهایی چون امارات با رتبه (۱۶)، قطر (۱۸)، عربستان سعودی (۲۹)، کویت (۳۸)، بحرین (۴۸)، اردن (۶۳) و عمان (۶۶) در وضعیت بهتری نسبت به ایران از حیث شاخص رقابت‌پذیری قرار دارند. افت ۲ پله‌ای رتبهٔ ایران در حالی از سوی مجمع جهانی اقتصاد اعلام شده که در گزارش سال گذشته این نهاد بین‌المللی، شاخص رقابت‌پذیری جهانی اقتصاد کشورمان با ۹ پله صعود نسبت به سال گذشته به رتبه ۷۴ رسیده بود.

 

جدول زیر جزئیات رتبه و نمرهٔ اقتصاد ایران در خصوص مؤلفه‌های ۱۲ گانه رقابت‌پذیری اقتصاد را نشان می‌دهد.

نمودار عنکبوتی ایران نمرهٔ اقتصاد ایران در مقایسه با میانگین رتبهٔ اقتصاد خاورمیانه و شمال آفریقا را به تصویر می‌کشد.

 

به گزارش دنيای بانک، با گذشت نزدیک به ۴ روز از انتشار گزارش مجمع جهانی اقتصاد دربارهٔ وضعیت رقابت‌پذیری کشورهای مختلف دنیا از حیث رقابت‌پذیری، نه اتاق ایران به عنوان پارلمان بخش خصوصی و نه تیم اقتصادی دولت درباره این گزارش مهم اظهارنظر نکرده‌اند و به نظر می‌رسد به جای سکوت کردن باید پاسخ داد که چه اتفاقی در اقتصاد کشور رخ داده که تصویری از بدتر شدن رقابت در اقتصاد ایران را نزد جهانیان به تصویر می‌کشد؟

 

البته می‌توان با رویکرد سلبی این گزارش را ناکارآمد در نشان دادن چهرهٔ واقعی اقتصاد خواند، اما این گزارش خواسته یا ناخواسته بر تصمیم فعالان اقتصادی دیگر کشورها و سرمایه‌گذاران خارجی اثرگذار خواهد بود و ضرورت دارد تا دولت تدبیر و امید در سال پایانی فعالیت خود یکبار هم که شده نخبگان اقتصادی و کارشناسان خبره را دعوت کند تا درباره چشم‌انداز حال و آینده اقتصاد و خطاها و تهدیدهای پیشرو به نقد و ارزیابی اقتصاد ایران بپردازند. تردیدی وجود ندارد که کاهش نرخ تورم، ثبات نرخ ارز و خروج آرام اقتصاد ایران از رکود سنگین، به عنوان بخشی از دستاورد اقتصادی دولت قابل دفاع است اما گزارش‌های جهانی از اوضاع اقتصادی نشان‌دهندهٔ نگاه دنیا به اقتصاد کشورمان است و باید این گزارش‌ها از سوی همهٔ کارشناسان، فعالان اقتصاد و تیم اقتصادی دولت مورد آسیب‌شناسی قرار گیرد و موانع پیش‌روی اقتصاد رقابتی شناسایی و برداشته شود.

 

سوال مهم این است که چرا با وجود همهٔ وعده‌ها و برنامه‌ها برای اصلاح ساختار اقتصادی، افزایش بهره‌وری، تعادل و شفافیت در بازارهای کالایی و رویکرد دولت در خصوص پرهیز از دخالت در اقتصاد، باید شاهد افت رتبهٔ رقابت‌پذیری ایران در گزارش مجمع جهانی اقتصاد و البته گزارش جهانی در خصوص شاخص فضای کسب و کار کشورمان باشیم؟

 

به گزارش دنيای بانک، بهترین رتبه ایران در گزارش سالانه مجمع جهانی اقتصاد طی پنج ‌سال اخیر مربوط به گزارش سال ۲۰۱۳-۲۰۱۲ با رتبهٔ ۶۶ از بین ۴۴ کشور و بدترین رتبه هم مربوط به گزارش سال ۲۰۱۵-۲۰۱۴ با رتبهٔ ۸۳ در بین ۱۴۴ کشور بوده است. جدول زیر رتبهٔ ایران را در پنج ‌سال متوالی نشان می‌دهد.

 

مقالهٔ دنيای بانک مورخهٔ ۱۳۹۵/۷/۱۰